Aanbieder van computerspel maakt inbreuk op portretrecht oud-voetballer

De personages in computerspellen zijn in veel gevallen zeer realistisch en bijna niet meer van echt te onderscheiden. Als een personage lijkt op een bekend persoon kan dit een inbreuk op het portretrecht van deze persoon opleveren. Recentelijk oordeelde de rechter dat het gebruik van de skin “Striker Lucian” in het computerspel League of Legends inbreuk maakte op het portretrecht van een bekende oud-voetballer.

Het portretrecht

Producenten van games dienen eerst toestemming te vragen voordat zij kunnen overgaan tot het gebruik van een portret van een bekend persoon in een game. Denk bijvoorbeeld aan de stervoetballers in de FIFA-serie. De producent betaalt doorgaans forse bedragen voor het verkrijgen van de benodigde toestemming voor gebruik van het portret. Die toestemming is nodig omdat bekende personen een “verzilverbare” populariteit hebben en daarom een redelijk belang hebben zich te verzetten tegen gebruik van hun portret. Een portretrecht geldt dus niet voor geheel fictieve game personages zonder enige gelijkenis met een ‘echt’ persoon. Maar daar kan weleens discussie over ontstaan, zo ook in deze zaak.

In het spel League of Legends kon de speler een karakter, genaamd Striker Lucian, in het spel een ander uiterlijk (‘skin’) geven dat erg veel gelijkenis vertoonde met de bekende voetballer. Deze voetballer had daar bezwaar tegen gemaakt omdat naar zijn mening sprake was van gebruik van zijn portret. Ook op diverse internetfora en twitter werd de gelijkenis van Striker Lucian met de voetballer besproken. Ook de uitgever van het spel Riot Games gaf in een Twitterbericht aan dat het personage was gebaseerd op de voetballer: “For all you wondering, Striker Lucian was inspired by soccer pro Edgar Davids.”

(Virtueel) portret?

De rechtbank stelt in deze zaak voorop dat het niet uitmaakt of het een virtueel karakter in een computerspel betreft. De onderliggende techniek kon geen doorslaggevende rol worden toegekend. Een foto, een schilderij of een digitale weergave, ook als virtueel karakter in een computerspel, kunnen een portret zijn.

De rechtbank concludeerde in deze zaak dat de skin is aan te merken als een portret omdat Striker Lucian zoveel elementen van de oud-voetballer bevat dat met de skin en afbeeldingen van Striker Lucian het beeld van de voetballer wordt opgeroepen. Het betrof onder andere een donkere huidskleur, sportief postuur, agressieve speelstijl, zwarte dreadlocks en een sportbril, gecombineerd met een voetbaluniform.

De rechtbank hechtte ook waarde aan het feit dat de afbeelding van Striker Lucian openbaar was gemaakt in illustraties en dat die illustraties gedetailleerder waren dan het karakter zoals de speler die in het spel zag. De vraag die dan opkomt is of de rechter tot hetzelfde oordeel zou zijn gekomen als hij alleen het personage zoals weergegeven en waarneembaar in het spel had moeten beoordelen. Gezien de gedetailleerdheid van de huidige games ligt dat wel voor de hand. De tijd dat afbeeldingen handmatig pixel voor pixel werden getekend ligt al lange tijd achter ons.   

De rechter oordeelde in deze zaak dat een afbeelding – per definitie – niet gelijk is aan de persoon die afgebeeld is, omdat het een afbeelding is en niet de persoon zelf. Deze redenatie lijkt mij overigens wat overbodig. De rechter stelde terecht vast dat het erom gaat of de persoon te herkennen is in het portret. De overige illustraties speelden daarbij volgens de rechter een rol omdat zij het karakter, zoals weergegeven in het spel in een bepaalde context plaatsten. Met andere woorden: de bedoeling van Riot Games was om Striker Lucian in het spel op de bekende voetballer te laten lijken en dat werd mede bereikt door de overige meer gedetailleerde illustraties. En daarom was sprake van een portret in de zin van artikel 21 Aw.

Redelijk belang bij gebruik van zijn portret

Omdat de voetballer een bekend persoon is, heeft hij een ‘verzilverbare populariteit’ en dit leverde in dit geval een voldoende belang op voor hem op om zich tegen het gebruik van zijn portret te verzetten. Riot Games had dus eerst toestemming moeten vragen aan de voetballer. En nu dit niet is gedaan moet Riot Games een schadevergoeding aan de oud-voetballer betalen. Volgens het arrest Cruijff/Tirion (HR 14 juni 2013, IER 2013/60) moet de vergoeding recht doen aan de mate van populariteit of bekendheid van de geportretteerde en moet deze in overeenstemming zijn met de waarde van het exploitatiebelang van de geportretteerde in het economisch verkeer.

Om de hoogte van de vergoeding te bepalen moet Riot Games nu laten zien hoeveel er (in Nederland) is verdiend met deze skin. De skin was namelijk tegen betaling te downloaden. Het aantal downloads vermenigvuldigd met het bedrag dat per download moest worden betaald, is het startpunt bij het bepalen van een schadevergoeding. De rechtbank zal in een volgend vonnis beslissen over de hoogte van de schadevergoeding. Wordt vervolgd.

Deze weblog is slechts een algemene weergave van het geldende recht. Het kan op geen enkele wijze als advies in uw specifieke situatie dienen.