Aandacht voor de financiering van werknemersparticipaties

Werknemersparticipatie is een veel gebruikt middel om werknemers te stimuleren, te belonen en te   binden aan de onderneming. Er zijn diverse vormen van werknemersparticipaties. Bij bepaalde vormen van werknemersparticipaties wordt ook een daadwerkelijke investering verwacht. Niet alle werknemers die in aanmerking komen voor een dergelijke vorm van werknemersparticipatie beschikken over de middelen om de benodigde investering te doen. 

De koopsomlening: een gebruikelijke methode om een werknemersparticipatie te faciliteren

Het komt vaak voor dat de werkgever de benodigde financiering mogelijk maakt via een lening. Een zogenaamde koopsomlening. Dergelijke leningen kennen naast de civielrechtelijke ook de nodige fiscale aandachtspunten. Belangrijk punt is daarbij de te hanteren rente. Indien deze rente niet marktconform is, is er sprake van een bevoordeling van de werknemer. Dat voordeel is dan belastbaar voor de loonbelasting. De Belastingdienst heeft op 14 februari 2025 een kennisgroepstandpunt gepubliceerd met richtlijnen hoe naar het oordeel van de Belastingdienst voor dit soort leningen een marktconforme rente kan worden vastgesteld. In deze blog duiken we verder in de details.

Richtlijnen bij vaststellen marktconforme rente

In het kennisgroepstandpunt van de Belastingdienst van 14 februari 2025 geeft de Belastingdienst aan voor de beoordeling of er sprake is van een marktconforme rente, er naar verschillende elementen moet worden gekeken:

• Waar wordt de lening voor verstrekt;
• Rentepercentage, rentebetaling (bijvoorbeeld vaste rente per jaar of bijschrijven betaling bij exit
• Looptijd;
• Aflossing;
• Verhaalsmogelijkheden;
• Al dan niet verplichte aanwending netto-bonus/dividend voor aflossing/betaling rente;
• Zekerheidstellingen;
• Non- of limited recoursebepalingen (d.w.z. gehele of gedeeltelijke kwijtschelding afhankelijk van waardeontwikkeling van de met de lening aangekochte aandelen)

Loan to Value (LTV) verhouding van de hoogte van de lening ten opzichte van het onderpand (de met de lening aangekochte participatie).De kennisgroep biedt specifieke richtlijnen voor vier hoofdcategorieën:

Lening gelijk aan €75.000 of lager

Bij een lening tot € 75.000 kan de rente worden aangesloten op de laagste marktrente van een persoonlijke lening en een effectenkrediet. Van belang is dan nog wel goed te kijken naar de voorwaarden (zoals al dan niet tussentijdse aflossingsverplichtingen). Wanneer van de gangbare voorwaarden wordt afgeweken, zou er een opslagpercentage gehanteerd moeten worden.

Lening met een hoofdsom van meer dan € 75.000 en een LTV van 70% of minder

Voor leningen van meer € 75.000, maar met een LTV van 70% of minder, kan de rente worden gebaseerd op de voorwaarden en rentes die gelden bij effectenkredieten. Ook hierbij geldt dat een opslag zal worden gehanteerd, indien wordt afgeweken van de gangbare voorwaarden. In een dergelijke situatie kan overleg met de Belastingdienst wenselijk zijn, ter voorkoming van discussies achteraf.

Lening hoger dan € 75.000 met een LTV van tussen de 70% en 100%

In dit scenario kan de rente worden vastgesteld tussen de rente die wordt gevraagd door de aanbieders van een effectenkrediet en de kostenvoet van het gefinancierde vermogensinstrument, vastgesteld op basis van de formule:

Rente die wordt gebruikt door aanbieders van effectenkredieten + ((LTV% minus 70%/30%) X de kostenvoet van de gefinancierde participatie) minus de rente die wordt gevraagd door de aanbieders van een effectenkrediet)).

Ook hierbij geldt dat mogelijk een opslag gehanteerd kan worden, indien er sprake is van niet gangbare voorwaarden. Voorts kan een (te) hoge LTV en/of rentevergoeding aanleiding zijn om te twijfelen aan de mogelijkheid tot voldoening van de rente en daarmee aan de zakelijkheid van de gehele lening.

Zeker in die situaties kan afstemming met de Belastingdienst wenselijk zijn om niet achteraf met onverwachte correcties te worden geconfronteerd.

Lening hoger dan € 75.000 met een LTV van 100%

Bij een lening met een LTV van 100%, waarbij derhalve de volledige financiering door de werkgever plaatsvindt, moet de rente worden afgeleid uit het risico van de onderliggende participatie.

In dit geval geeft de Belastingdienst als richtlijn aan dat moet worden uitgegaan van een rentevoet die tendeert naar de vermogenskostenvoet van de participatie.

Ook hierbij geldt dat bij een te hoge LTV en rente de haalbaarheid van de rentebetalingen, twijfel kan ontstaan over de haalbaarheid van de rentebetalingen en daarmee aan  de algemene zakelijkheid van de lening. Zoals eerder aangegeven kan het dan raadzaam zijn om in overleg te treden met de Belastingdienst.

Wat betekent deze richtlijnen?

Het bepalen van een zakelijke rente en leningsvoorwaarden voor aandelenparticipaties kan complex zijn, omdat er niet altijd een goed vergelijkbaar financieringsinstrument in de markt beschikbaar is.  

De richtlijnen geven in ieder geval aan wat de Belastingdienst bij financiering door de werkgever van een werknemersparticipatie als een zakelijke rente methode aanmerkt. Gezien de vaak specifieke voorwaarden die worden gehanteerd bij dergelijke leningen, zal het vaststellen van de juiste zakelijke rente maatwerk blijven en kan overleg met de Belastingdienst wenselijk zijn om onaangename verrassingen achteraf te voorkomen.

Voor dit overleg zal veelal nader inzicht moeten bestaan in de vermogenskostenvoet van de onderneming.

Vragen over werknemersparticipaties?

De specialisten van Delissen Martens adviseren u graag indien u overweegt een werknemersparticipatieplan te introduceren of als u bij de uitvoering van een dergelijk plan tegen fiscaal en/of juridische vragen aanloopt. Ook als u kunt deelnemen aan een werknemersparticipatieplan en u heeft daar fiscale en of juridische vragen over kunt u uiteraard ook contact met ons opnemen.