Pensioenrecht  in deze tijd.

Voor alle ondernemingen die een pensioenregeling hebben, geldt dat (vooralsnog) uiterlijk 1 januari 2028 een nieuwe pensioenregeling van kracht moet zijn die voldoet aan de Wtp (transitiefase). Belangrijk hierbij is dat het karakter van de regeling een premieovereenkomst moet zijn met een leeftijdsonafhankelijke pensioenpremie. Onder voorwaarden is het mogelijk om gebruik te maken van ‘eerbiedigende werking’. Een pensioenregeling die nu een leeftijdsafhankelijke pensioenpremie kent, mag in dat geval de stijgende premie blijven continueren. Let op: overige elementen uit de pensioenregeling moeten in dat geval wel op de uiterste transitiedatum aan de Wtp zijn aangepast.

Onze pensioenadvocaten adviseren en begeleiden rond de aanpassing van pensioenregelingen in verband met de Wtp.

Of een onderneming verplicht moet aansluiten bij een bedrijfstakpensioenfonds hangt van een drietal vragen af: (1) wat zijn de activiteiten van de onderneming? (2) welke activiteiten vallen onder de werkingssfeer van het verplichtstellingsbesluit van het bedrijfstakpensioenfonds en (3) vallen de activiteiten van de onderneming al dan niet onder die van het verplichtstellingsbesluit?

Dit vergt doorgaans een grondige (juridische) analyse. Dat komt omdat activiteiten van ondernemingen complex kunnen zijn, divers en aan verandering onderhevig. Werkingssfeerbepalingen in verplichtstellingsbesluiten ontwikkelen zich doorgaans veel minder snel: hierdoor is niet altijd duidelijk of activiteiten hier wel of niet onder vallen. Ook de aanwezigheid van een hoofdzaakcriterium, maakt soms dat gedetailleerd onderzoek vereist is.

Omdat de gevolgen groot kunnen zijn (bijvoorbeeld vanwege mogelijke terugwerkende kracht), is bij twijfel het inwinnen van advies zeer aan te raden. In veel gevallen doet zich tevens de vraag voor of de onderneming een collectieve arbeidsovereenkomst moet toepassen (cao). Soms is de werkingssfeer daarin weer (net iets) anders omschreven.

Onze pensioenadvocaten zijn in te schakelen voor nauwkeurige werkingssfeeronderzoeken. Wij beoordelen of er een verplichting tot deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds van toepassing is en/of een cao toegepast dient te worden. Blijkt dat het geval, dan adviseren en begeleiden wij bij eventuele verdere implementatie en het ‘managen’ van de gevolgen over het verleden.

Indien de wijziging van een pensioenregeling zorgvuldig wordt aangepakt (duidelijk in de zin van: wat wijzigt? wat zijn de gevolgen? Hoe worden die beperkt?) en gecommuniceerd, zullen doorgaans de meeste werknemers geneigd zijn met de wijziging in te stemmen. Onder omstandigheden is het mogelijk om een wijziging eenzijdig door te voeren. Bijvoorbeeld via een schriftelijk wijzigingsbeding (artikel 7:613 BW) of langs de weg van goed werknemerschap (artikel 7:611 BW). Steeds zal de werkgever echter over een zodanig zwaarwichtig belang moeten beschikken, dat het belang van de werknemer in redelijkheid dient te wijken.

In sommige gevallen kan een werknemer ook automatisch gebonden zijn. Bijvoorbeeld indien contractueel vastgelegd is dat het individuele instemmingsrecht is vervangen door het instemmingsrecht van een ondernemingsraad. Of indien de wijziging op cao niveau is afgesproken en deze doorwerkt in de arbeidsovereenkomst.

Het is voor de werkgever daarom relevant vooraf te weten op welke wijze de pensioenregeling wordt gewijzigd, zodat soms automatische binding bewerkstelligd kan worden. In andere gevallen om een wijzigingsvoorstel zodanig vorm te geven dat voldaan wordt aan het hiervoor genoemde zwaarwegend belang criterium.

Onze pensioenadvocaten adviseren, begeleiden en/of procederen over wijzigingsgeschillen. Zowel voor werkgevers, als medezeggenschapsorganen of werknemers. 

De Pensioenwet maakt onderscheid tussen onvoorwaardelijke en voorwaardelijke afspraken over indexatie. Indien sprake is van een onvoorwaardelijke indexatietoezegging en er uit hoofde van die toezegging al indexatie gefinancierd moet worden, dan mag die afspraak niet meer gewijzigd worden. De Hoge Raad heeft dat geoordeeld in het zogenoemde AFM-arrest.

Is sprake van een voorwaardelijke indexatietoezegging, dan valt de aanspraak in principe niet onder de bescherming van de Pensioenwet. Wel is dan veelal sprake van een reguliere arbeidsvoorwaarde, waarvoor geldt dat in principe een zwaarwegend belang vereist is om te mogen wijzigen.

Ook wanneer de arbeidsovereenkomst is geëindigd, geldt dat indexatieafspraken ten aanzien van ‘slapers’ en ‘pensioengerechtigden’ doorgaans gewijzigd mogen worden. Wel dient de (voormalig) werkgever zich ook in dat geval als ‘goed werkgever’ en/of volgens de eisen van ‘redelijkheid en billijkheid’ te gedragen. Dat kan meebrengen dat de voormalig werkgever gehouden is om compenserende maatregelen te treffen. Zo blijkt uit de arresten van de Hoge Raad in de John-Crane en Euronext Amsterdam zaak.

Onze pensioenadvocaten adviseren, begeleiden en/of procederen over de (eenzijdige) wijziging van indexatieafspraken.