In de bouwsector komt het regelmatig voor dat een opdrachtgever zijn betalingsverplichtingen niet nakomt. Voor een aannemer, die al kosten heeft gemaakt, is dit een vervelende situatie. In dergelijke gevallen heeft de aannemer verschillende juridische opties om alsnog betaling te verkrijgen. Eén van deze opties is het uitoefenen van het retentierecht. Hieronder leggen we uit wat dit recht inhoudt, wanneer het van toepassing is en welke grenzen eraan zijn verbonden.
Het retentierecht is het recht van een aannemer om het uitgevoerde werk achter te houden totdat de opdrachtgever de verschuldigde betalingen voldoet. In eenvoudige termen: de aannemer "gijzelt" het werk totdat de facturen zijn betaald. Een voorbeeld hiervan is een aannemer die een woning bouwt of renoveert; zolang de opdrachtgever niet betaalt, kan de aannemer de sleutels van de woning achterhouden en de bouwplaats afsluiten.
Een aannemer mag niet zomaar het retentierecht inroepen. Er moet worden voldaan aan de volgende drie voorwaarden:
In de bouw geldt een aanvullende eis voor het uitoefenen van het retentierecht. De aannemer moet expliciet aangeven dat hij zich op dit recht beroept. Dit gebeurt doorgaans door het plaatsen van een hekwerk om de bouwplaats met een duidelijke vermelding dat het retentierecht wordt uitgeoefend. Het kan verstandig zijn om dit proces officieel vast te laten leggen door een deurwaarder of foto’s te maken ter bewijsvoering.
Hoewel het retentierecht een krachtig middel is, zijn er ook grenzen aan de toepassing. Zo moet het gebruik proportioneel zijn ten opzichte van het openstaande bedrag. Het is bijvoorbeeld niet redelijk om een bouwplaats volledig af te sluiten voor een kleine betalingsachterstand. Ook mag het retentierecht niet leiden tot buitensporige schade voor de opdrachtgever. Het mag ook niet zomaar worden gebruikt om de opdrachtgever onder druk te zetten.
Daarnaast kan een opdrachtgever naar de rechter stappen om het retentierecht op te laten heffen. De rechter kan oordelen dat het recht onterecht is toegepast, in welk geval de aannemer het werk moet vrijgeven en mogelijk een schadevergoeding moet betalen.
Hoewel het retentierecht een nuttig juridisch instrument is, is het vaak beter om betalingsproblemen te voorkomen. Dit kan door duidelijke afspraken te maken over betalingstermijnen en door gefaseerde betalingen te hanteren. Ook is goede communicatie met de opdrachtgever van groot belang, zelfs wanneer de samenwerking moeizaam verloopt.
Indien het toch nodig is om het retentierecht in te roepen, is het verstandig om vooraf juridisch advies in te winnen. Zo voorkomt u juridische problemen en bent u zeker van een correcte toepassing.
Het retentierecht biedt aannemers een effectieve manier om zich te beschermen tegen opdrachtgevers die hun betalingsverplichtingen niet nakomen. Door het werk achter te houden tot betaling is ontvangen, kan de aannemer zichzelf van een zekere positie verzekeren. Echter, het is belangrijk om zorgvuldig te werk te gaan en het retentierecht proportioneel toe te passen.
Heeft u als aannemer te maken met onbetaalde facturen en wilt u weten of u het retentierecht kunt inzetten? Of bent u een opdrachtgever die geconfronteerd wordt met een retentierecht? Neem dan contact op met onze specialisten Linda van der Knaap of Thijs van Munster voor advies.
Het onderhouden van bomen en struiken langs een perceelgrens is vaak een punt van discussie tussen buren. Een recent arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden benadrukt hoe belangrijk het is om terughoudend te zijn met rigoureus snoeien. Lees meer in onze blog.
Het onderscheid tussen opzegging en ontbinding van een aannemingsovereenkomst is van groot belang. Dit verschil bepaalt niet alleen de juridische afwikkeling, maar heeft ook ingrijpende financiële gevolgen. Een recent arrest van het Gerechtshof Amsterdam illustreert hoe complex dergelijke geschillen kunnen zijn. Linda van der Knaap schreef er een blog over.
De Hoge Raad heeft onlangs bepaald (ECLI:NL:HR:2024:1606) dat er geen speciale of strengere regels gelden voor inbezitneming van publieke grond. Dit betekent dat dezelfde algemene regels uit het Burgerlijk Wetboek van toepassing zijn, ongeacht of het gaat om grond van een gemeente of een particulier. Lees het blog.
De instabiliteit op zowel de woning- als de bouwmarkt leiden tot creatieve oplossingen om de kosten beperkt te houden. Eén van die creatieve oplossingen kan bestaan uit het inschakelen van een handige kennis of vriend voor het uitvoeren van verbouwwerkzaamheden in plaats van een aannemer. Dat dit niet zonder risico is, blijkt uit een recente uitspraak. Lees er over in dit blogartikel.
