De delicate balans: arts, informant en geheimhoudingsplicht

Hoe moet een arts handelen als hij door Veilig Thuis als informant wordt benaderd?

Uitspraak van Regionaal Tuchtcollege Zwolle

Op 2 oktober 2023 heeft het Regionaal Tuchtcollege Zwolle geoordeeld dat een jeugdarts haar beroepsgeheim heeft geschonden doordat zij zonder toestemming van klager informatie aan Veilig Thuis heeft verstrekt. De klacht ziet op de situatie dat Veilig Thuis de jeugdarts als informant in het kader van een onderzoek had benaderd.

Een arts heeft de plicht om te zwijgen over alles wat hij tijdens het werk over een patiënt te weten komt. Slechts in een beperkt aantal situaties mag of moet een arts het beroepsgeheim doorbreken. Het gaat dan bijvoorbeeld bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling.

In deze casus werd de jeugdarts als informant door Veilig Thuis benaderd. Hierdoor geldt, naast de richtlijn ‘Omgaan met medische gegevens’ van de KNMG en artikel 5.2.6 van de Wet maatschappelijke ondersteuning (hierna: “WMO”), ook artikel 6 van de KNMG-meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld (2018). De meldcode verlangt dat de arts de betrokkenen zo mogelijk vooraf laat weten welke informatie hij van plan is te verstrekken, aan wie en waarom. De jeugdarts heeft dit nagelaten. Het tuchtcollege verklaart dit klachtonderdeel dan ook gegrond en legt de jeugdarts een waarschuwing als maatregel op.

KNMG-meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld

In artikel 6 van de meldcode wordt aangegeven dat, als een arts als informant door Veilig Thuis wordt benaderd, hij alle informatie verstrekt die hij tot zijn beschikking heeft en die noodzakelijk is om kindermishandeling en/of huiselijk geweld te stoppen of een redelijk vermoeden daarvan te laten onderzoeken.

De meldcode geeft aan dat voor iedere arts, die vanuit Veilig Thuis een informatieverzoek krijgt, het streven is om de informatie alleen met toestemming van de betrokkenen te verstrekken en de informatie bij voorkeur schriftelijk te delen. Op het moment dat het om volwassenengeweld gaat en het slachtoffer, weloverwogen en in vrijheid, toestemming weigert te geven voor het delen voor informatieverstrekking aan Veilig Thuis, dan versterkt de arts alleen informatie bij ernstig gevaar voor zwaar lichamelijk of psychisch letsel of de dood.

Een arts kan alleen in hoge uitzonderingssituaties afzien om informatie aan Veilig Thuis te verstrekken. Het moet dan gaan om ‘gewichtige redenen, die het belang van de betrokkene(n) betreffen’. De arts moet deze keuze dan expliciet tegenover Veilig Thuis motiveren.

Conclusie

De beslissing van het Regionaal Tuchtcollege Zwolle maakt nog maar eens duidelijk dat van artsen de nodige zorgvuldigheid wordt verwacht bij het verstrekken van informatie, vanuit de hoedanigheid van informant, aan Veilig Thuis. Ook op het moment dat er vanuit Veilig Thuis een instemmingsverklaring door de betrokkene(n) is getekend, verlangt de meldcode dat de arts de betrokkene(n) voorafgaand op de hoogte brengt welke informatie hij van plan is te verstrekken, waarom en aan wie. Als het niet mogelijk is om dit vooraf te doen, dan dient de arts dit zo snel mogelijk achteraf te doen.

Bijlage

• Link uitspraak: Uitspraak - Overheid.nl | Tuchtrecht
• Link: Kindermishandeling en huiselijk geweld | KNMG

Vragen?

Heeft u vragen over medisch tuchtrecht? Neem dan contact op met Marouschka den Ouden (jurist Medisch Tucht Recht) via denouden@delissenmartens.nl  of +31 88 010 51 91.

Nieuwsbrief 'Blik op Medisch Tuchtrecht'

Elke maand brengt Marouschka de spraakmakende nieuwsbrief "Blik op Medisch Tuchtrecht" uit op LinkedIn, waarin zij de meest recente uitspraken van het medisch tuchtcollege onder de loep neemt. Ze wijst op relevante rechtszaken en biedt een verhelderende kijk op de juridische aspecten van de medische wereld. Geïnteresseerd? Meld je dan hier aan: Abonneren op Linkedin nieuwsbrief