Streefregeling in pensioenconflicten volgens Haviltex-maatstaf
Wat voor soort pensioenregeling is overeengekomen, moet bepaald worden aan de hand van de Haviltex-maatstaf: niet alleen de tekst is doorslaggevend maar ook de kenbare bedoeling van partijen en de uitvoering die daaraan is gegeven. In deze zaak is sprake van een zogenoemde streefregeling, zonder dat een uitkering van een gegarandeerde hoogte is toegezegd.
Casus
Appellant (X) is in 1982 in dienst getreden bij geïntimeerde als assistent accountant. April 2020 is de arbeidsovereenkomst geëindigd door opzegging met toestemming van het UWV vanwege langdurige arbeidsongeschiktheid. Er spelen diverse discussies rondom de eindafrekening, waaronder pensioen. Vanaf 1984 gold een pensioenregeling bij NN. Diverse correspondentie wordt geciteerd waaruit blijkt dat het ging om een kapitaalverzekering. Het verzekerde bedrag wordt zo vastgesteld dat dit – samen met een deel van de winst bij in leven zijn op de einddatum – voldoende kan worden geacht voor de aankoop van het ‘beoogde’ pensioen (1,75% van op ingangsdatum geldende PG * pensioenjaren). X vordert een verklaring voor recht dat geïntimeerde aansprakelijk is voor o.a. pensioenschade. Deze begroot hij op 331k. De kantonrechter heeft zijn vorderingen afgewezen. Het hof bekrachtigt het vonnis.
Oordeel hof
Hof verwijst naar ECLI:NL:PHR:2022:498. Onder PSW bestonden grofweg twee categorieën pensioentoezeggingen: de salaris/diensttijdregelingen (defined benefit-regelingen) en de beschikbare premieregelingen (defined contribution-regelingen). Daarnaast bestonden er pensioentoezeggingen die een combinatie van beide categorieën waren, zoals een streefregeling. De toezegging bestond dan zowel uit een bepaalde pensioenuitkering als uit ter beschikking gestelde premie. Bij een streefregeling wordt een kapitaal opgebouwd waarmee vanaf de datum van pensionering pensioenuitkeringen bij de pensioenverzekeraar kunnen worden ingekocht. Hierbij wordt gestreefd naar pensioenuitkeringen van een bepaalde hoogte (bijvoorbeeld pensioenuitkeringen op eindloonniveau). Dat streefdoel wordt vertaald naar een benodigd kapitaal en/of een benodigde premie. De hoogte van dat kapitaal is veelal gegarandeerd, doorgaans op basis van een kapitaalverzekering. De daadwerkelijke hoogte van de pensioenuitkeringen is afhankelijk van, onder meer, de op het moment van inkoop geldende rentestand, het lijfrentetarief, en de levensverwachting. Risico dat streefdoel niet wordt gehaald (bijvoorbeeld omdat de rente is gedaald) ligt bij werknemer/verzekerde. Met PW artikel 10 ingevoerd dat onduidelijkheid kwalificatie heeft getracht weg te nemen. Binnen categorisering artikel 10 PW worden streefregelingen in feitenrechtspraak veelal als kapitaalovereenkomsten gezien omdat alleen een bedrag aan kapitaal wordt gegarandeerd en niet een bepaald niveau van uitkeringen.
Voor uitleg toezegging Haviltex-maatstaf van toepassing. Uit geciteerde stukken blijkt dat partijen ervan uit gingen dat de pensioenuitkeringen hoger of lager konden zijn dan beoogd en dat de pensioenaanspraak dan gelijk was aan die hogere of lagere bedragen. Het hof verenigt zich derhalve met oordeel van kantonrechter dat sprake is van een streefregeling. Uit de pensioencommunicatie met X blijkt dat een kapitaalverzekering is aangegaan waarvan het verzekerde bedrag (samen met winstuitkeringen) voldoende werd geacht voor aankoop van het beoogde pensioen, met een voorbehoud voor de rentestand.
Let op
Het is niet altijd duidelijk wat het karakter van een pensioenregeling is (eindloon, middelloon, kapitaalverzekering, premieregeling enz.). Vooral niet als het oude pensioenregelingen betreft die voor ingang van de Pensioenwet (2007) zijn afgesloten. Destijds kwamen verschillende ‘meng’ varianten voor (ook wel streefregelingen). Dat kan tot geschillen leiden rond de pensioendatum, indien een (voormalig) werknemer een uitkering ontvangt die lager is dan wat hij altijd had verwacht. Het is dan belangrijk om vast te stellen hoe de pensioenregeling nu precies kwalificeert, omdat dit tot (forse) schadevergoedingen kan leiden.
Vragen?
Heb je als werkgever of werknemer vragen over de kwalificatie van de pensioenregeling (pensioenovereenkomst)? Heb je vragen?Neem dan contact op met Jim Kaldenberg via kaldenberg@delissenmartens.nl of +31 88 010 51 76.
Nieuwsbrief 'Pensioenrechtspraak'
Elke maand brengt Jim de nieuwsbrief 'Pensioenrechtspraak' uit op LinkedIn, waarin hij de meest recent gepubliceerde uitspraken van het pensioenrecht onder de loep neemt, speciaal voor de pensioen- en arbeidsrechtprofessional. Geïnteresseerd? Meld je dan hier aan: Abonneren op Linkedin nieuwsbrief
